13-04-2023

“Als eerste ter wereld hebben we de elektrische hobo uitgevonden”

Marlies van Gangelen vertelt over de muzikale uitvindingen van Perforator.

“Als eerste ter wereld hebben we de elektrische hobo uitgevonden”

Op 7 mei presenteert Gaudeamus het duo Perforator met hun voorstelling ‘Performania’ 5+. Marlies van Gangelen vertelt over haar muzikale roots en hun uitvinding van de elektronische hobo.

Twee keer per jaar presenteren Gaudeamus en Podium Hoge Woerd muziek die je even helemaal anders laat luisteren - én kijken. Marlies van Gangelen vertelt over haar muzikale roots en hun uitvinding van de elektronische hobo. 
Marlies: “Ik ben begonnen op de Muziekschool in Vleuten. Toen ik 8 jaar was, nam mijn vader me mee naar een open dag. In elk leslokaal zat een andere docent. Vooraf was ik heel stellig: ik wilde óf viool óf fluit spelen. Maar toen hoorde ik de hobo en was ik op slag verkocht. Het was ook een hele leuke juf en ik kreeg gelijk geluid uit het instrument. Ik vond het een betoverend instrument en dat is altijd zo gebleven.”

Je hebt ook gespeeld in Harmonie Orkest Vleuten. Hoe was die tijd?
“Dat waren de hoogtepunten van mijn week. Op dinsdag had ik hobo les en op woensdag harmonieorkest en dan was het vanaf donderdag weer nachtjes aftellen. Ik vond het zo tof om samen te spelen. Ik mocht als grietje van 10 al snel naar het A-orkest, het orkest van volwassenen, omdat ze een tekort aan hobo hadden. Ik kreeg daar al heel snel kansen om mooi harmonisch repertoire mee te spelen. Ik vind het dan ook fantastisch dat de vereniging nog steeds zo bloeit en groeit.”

In de voorstelling ‘Performania’ is niet alleen een rol weggelegd voor bestaande instrumenten, maar ook voor zelfgebouwde instrumenten. Hoe zijn die instrumenten tot stand gekomen?
“Akim en ik vormen al 8 jaar een duo, waarbij we elektronica combineren met klassieke instrumenten. We kregen steeds wildere fantasieën: wat voor extensies kunnen we allemaal bedenken bij klassieke instrumenten? 
Voor deze voorstelling stelden we ons een levend decor voor. Alles wat op het podium staat maakt ook muziek en reageert op onze bewegingen. Bij een op afstand bestuurbare raceauto hebben we bijvoorbeeld het besturingssysteem aangepast zodat ik nu met de hobo dat autootje aanstuur. Als ik hoge noten speel dan gaat het autootje vooruit en als ik lage noten speel achteruit. Zo hebben we al spelenderwijs ons instrumentarium uitgebreid.”

Waar komt het idee vandaan om beweging en gebruiksobjecten in te zetten in een muziekvoorstelling?
“Bij hedendaagse elektronische muziekfestivals zie je soms een muzikant achter zijn laptop op een podium, of achter een tafel met allemaal knopjes en schuifjes. Maar je weet eigenlijk niet zo goed welke klanken hij op dat moment voortbrengt of wat al eerder geproduceerd is in de studio. Met een klassiek instrument als de hobo is de uitvoering ook echt een meerwaarde. Ik vind het echt fantastisch om een strijkkwartet te zien, of juist een heel orkest. Alle muzikanten zetten van top tot teen hun lichaam in om die mooie klanken voort te brengen. Wij wilden elektronische muziek op dezelfde manier aanvliegen. Dus geen knopje met voorgeprogrammeerde muziek, maar juist live en dat maakt het spannend.”

9758
9758

Hoe bouw je zo’n instrument?
“Die credits zijn voor Akim, mijn collega. We hebben een laboratorium waarin we eindeloos experimenteren en sleutelen. In die zin zijn we eigenlijk muzikale uitvinders. We bedenken alles samen, maar Akim is de instrumentenbouwer.”

Welke rol speelt je eigen instrument in de voorstelling? 
“Ik denk dat ik als eerste ter wereld de elektrische hobo heb uitgevonden. We kunnen in ieder geval op internet niet ontdekken of dit al eerder is gebeurd. We hebben in het bovenstuk een gat geboord, met behulp van Akim en een hobobouwer. Daar hebben we een contactmicrofoon in gebouwd. 
We hadden voorheen heel veel technische problemen. Een hobo is echt een klassiek instrument en we liepen tegen allerlei muren op om dat in de wereld van de elektronica te verwelkomen. Op deze manier hebben we die hobbels overwonnen.
De hobo vormt nu het centrum van de klankwereld van de voorstelling. Ik stuur met de hobo alles aan, van het autootje tot magische kopjes en een handschoen die geluid maakt. 
Akim is wel muzikant, maar hij speelt in de voorstelling geen instrument. Hij speelt alleen zelf uitgevonden bouwsels en verzinsels. De hobo en alt-hobo zijn dus eigenlijk ook de enige herkenbare instrumenten in de show. De rest zijn allemaal Perforator-instrumenten.”

Hebben jullie al patent aangevraagd op al deze nieuwe instrumenten?
“Nee. We zouden het heel leuk vinden als er ook andere muzikanten mee aan de haal gaan. De elektrische hobo heeft heel veel potentie. Daarmee zou best een nieuwe muzikale stroming kunnen ontstaan. Ik zou het heel leuk vinden als de hobo zich verder ontwikkeld. Toen de elektrische gitaar werd geïntroduceerd, was dat ook de drempel van een hele nieuwe geluidswereld. En nu is die niet meer weg te denken.”

Voorstelling

Geen toekomstige voorstellingen gevonden.